νέπους

νέπους
νέπους, -οδος, ὁ (Α)
συν. στον πληθ. οι νέποδες
α) τέκνα («νέποδες καλῆς Ἁλοσύδνης»
Ομ. Οδ.)
β) οι απόγονοι («ἀθάνατοι δὲ καλεῡνται ἑοὶ νέποδες», Θεόκρ.)
γ) τα ζώα που έχουν νηκτικές μεμβράνες στα πόδια και κολυμπούν με τα πόδια
δ) υδρόβια ζώα
ε) (κατά τον Απίωνα) αυτοί που δεν έχουν πόδια, άποδες.
[ΕΤΥΜΟΛ. Λόγω τής αβέβαιης σημ. τής λ., έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις για την ετυμολογία της. Η σημ. «απόγονοι», που απαντά σε ένα αμφίβολο χωρίο στον Όμ., αλλά και σε μεταγενέστερα κείμενα, είναι η πιο πιθανή. Με αυτήν τη σημ. η λ. νέποδες < *νέπως (ο τ. νέπως, -ωτος «απόγονος» είναι μτγν.) συνδέεται με λατ. nepōtes «απόγονοι» και αρχ. ινδ. napātah «εγγονός». Ο πληθ. νέποδες αντί *νέπωτες οφείλεται σε παρετυμολογική επίδραση τού παλαιότερου τ. ονομ. πώς τού πούς, ποδός, που συνέπιπτε με την αρχική αμάρτυρη μορφή *νέπως τού τ. Η προοπτική αυτή της λ., που τήν συνέδεσε παρετυμολογικά με το πους «πόδι», οδήγησε πιθ. στις σημ.: α) «νηξίποδες, τα ζώα που κολυμπούν με τα πόδια» και β) «άποδες». Η λ., με την πρώτη σημ., θεωρήθηκε συνθ. με α' συνθετικό το ρ. νέω «κολυμπώ» ή τη λ. νότος (< *νετ-ποδες), ενώ κατ' άλλους ανήχθη σε *νεπέ-ποδες (πρβλ. αρχ. ινδ. snapayati «πλένω»). Η λ., τέλος, με τη δεύτερη σημ. «άποδες» θεωρήθηκε συνθ. με α' συνθετικό το στερητικό μόριο νε-*, άποψη ελάχιστα πιθανή, δοθέντος ότι το στερ. μόριο δεν εμφανίζεται με τη μορφή αυτή σε άλλες λ. τής Ελληνικής].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Look at other dictionaries:

  • NEPOS — I. NEPOS Episcopus Aegypti, A. C. 264. Millenariorum errores sectatus, in eo tamen ab illis recessit, quod regnum illud in terris, ante diem ultimum, mere spirituale esse crederet. Eruditione alias inclitus et hymnis in usum Ecclesiae compositis …   Hofmann J. Lexicon universale

  • PHOCA — inter minora cete, talia enim Phoca, delphin, hippopotamus; sicut maiora Pristis, orea, balena. E quibus phoca et hippopotamus pilos, pedesque et collum habent: at balenae et delphini corium glabrum et pinnae pro pedibus et pro collo fistula in… …   Hofmann J. Lexicon universale

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”